Massage & Bodywork
Snelle vragen
FAQ
(Frequently Asked Questions)

Massage & Bodywork
Wat kan ik verwachten?
Allereerst wil ik kennis met je maken. Ik vindt het zelf onverantwoord om vrijwel meteen een massage te beginnen (om lichamelijk contact te hebben met iemands lijf) zonder het één en ander te bepreken. Het is heel belangrijk onze verwachtingen met elkaar af te stemmen. Dit is één van de redenen dat ik mijn verschillende massagevormen 'intenties' noem.
- Voor de eerste afspraak heb ik ten minste 20 minuten nodig voor een intakegesprek.
- Allereerst bespreek ik met je wat de aanleiding of intentie is van de afspraak.
- Verder hoor ik graag welke zaken er nu medische spelen of hebben gespeeld (zie ook: "Wat is een anamnese?")
- Tijdens deze intakegesprek staan wij stil bij je verwachting of klacht, hoe je je voelt in je lichaam en wat de klacht met je doet.
- Doel van dit eerste gesprek is om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van hoe het met je gaat.
- Na de massage bespreken wij kort hoe is het gegaan.
Voorafgaand aan de eerste sessie zullen we een kort gesprek met elkaar hebben, waarin ik u specifieke vragen zal stellen om er zeker van te zijn dat er geen contra-indicaties zijn die mij ervan weerhouden een massage te geven.
Het is noodzakelijk (en vereisd) om een anamnese te doen. Dit is een serie vragen om uit te zoeken of er redenen (contraindicaties) zijn waarom ik de behandeling niet mogen uitvoeren.
Ook is het belangrijk dat de klant mij laat weten of zij ergens allergisch voor zijn, o.a. bijvoorbeeld voor noten (dit in verband met eventuele gebruik van de olie die ik gebruik) ook al maak ik vnl gebruik van bijenwax.
Nee. Maar het is het beste als u tijdens uw anamnese (formulier en/of gesprek) mij een nauwkeurig beeld kunt geven van uw gezondheid en verwondingen (ook verwondingen waarvan u denkt dat ze niet relevant zijn). Hierdoor kan ik mij goed voorbereiden en extra voorzicht gebruiken waar dat nodig is en de meest geschikte en effectieve behandeling voor u ontwerpen of de behandeling weigeren.
Nee.
Liever niet zelfs. Bij sommige mensen is naakt zijn begrijpelijkerwijs ongemakkelijk (en/of kan de verkeerde verwachting oproepen). Immers, op je gemak voelen is centraal bij iedere vorm van massage.
- Afhankelijk van de massage en het te behandelen gebied, kleed u zich uit tot aan het ondergoed.
- Sieraden kunnen af, zodat ik nergens achter kan blijven haken en u zich niet kan bezeren.
- Het is echter noodzakelijk dat je huid (op de plek waar ik ik moet werken) bloot is. Eén van de kenmerken van mijn massage is om de (vaak verwaarloosde) kracht van aanraking aan te wakkeren, hoe dit doorreikt naar de 'vergeten' herrinneringen die door het lichaam worden opgeborgen (lees hier meer over in mijn blog).
Overigens is het goed te weten dat ik (desgewenst) alleen het gedeelte waar ik werk bloot hou. Bijvoorbeeld, ik kan je benen toedekken met een zacht handdoek terwijl ik met je bovenlichaam bezig ben (of andersom).
Er zijn sommige massagevormen waarbij kleding wordt aangehouden (bijvoorbeeld stoelmassage or bepaalde vormen van Structural Integration). Dit is echter niet mijn werkmethode.
Laat me vóór de massage weten welke delen van je lichaam je wilt dat ik vermijd. Veel cliënten vinden het bijvoorbeeld niet prettig om hun buikstreek te laten masseren. Uw massagetherapeut weet hoe u de gevoelige gebieden die u identificeert, kunt vermijden en u toch een therapeutische ervaring kunt bieden.
U moet zich altijd vrij voelen om uw ongemak te uiten tijdens het ondergaan van een massage. Vermijd echter intensief chatten tijdens uw sessie. Dit activeert de hersenen, staat ontspanning in de weg en kan zelfs leiden tot verhoogde spierspanning en de effectiviteit van uw massage-ervaring beperken.
De hoeveelheid communicatie die u tijdens uw massage moet voeren, hangt af van uw doelen voor de sessie. Als u een RELAX-massage wilt, praat dan zo weinig als nodig en laat uw lichaam en geest in een meditatieve staat komen. U kunt zelfs bewust ademen, waardoor de spierspanning afneemt en de voordelen van uw massage toenemen. Aan de andere kant, als je voor een RELEASE- of RE-MOVE-sessie hebt gekozen, waarbij ik gebruik maak van verhoogde druk en deep tissue-technieken, dan kan communicatie cruciaal zijn. Af en toe zal ik u om feedback vragen over de hoeveelheid druk die ik uitoefen of over het soort pijn dat u op specifieke gebieden ervaart.
Geldzaken (+ annulering)
Betaling vindt plaats na de sessie, met contant geld of (liefst) bankpas. Ik heb een mobiele betaalautomaat (Sumup) waarmee met vrijwel iedere kaart (bank of credit) betaald kan worden.
Na betaling wordt automatisch een kwitantie naar jou email adres gestuurd. Indien met contant geld wordt betaald kan ik later een kwitantie sturen of ter plekke eentje afdrukken.
Helaas is dit niet eenduidig.
De meeste masseurs en massagetherapeuten vallen onder alternatieve geneeswijzen en dit kan daardoor (mits je een ruime aanvullende verzekering hebt) soms in aanmerking komen voor vergoeding.
Dit is echter (soms) ook afhankelijk of de masseur de nodige acceditatie (Wkkgz) heeft. Hier ben ik mee bezig.
Als je een afspraak boekt via mijn online boeking pagina ontvnag je automatisch een enail bevestiging en ook een email ter herrinnering twee dagen voor de afspraak.
Beide email bevatten een link waamee je de afspraak kosteloss kan veranderen of anuleren Both emails contain a link for you to cancel your appointment if necessary.
Als je via de telefoon een afspraak met mij maakt, dan zal ik zlef deze bevestiging en herrinnering emails sturen (alsook een SMS bericht ter herrinnering één dag voor de afspraak).
Zeker. Als je de afspraak moet annuleren doe dit alstublieft twee dagen van tevoren.
Als je één dag vantevoren annuleerd moet ik 50% in rekening brengen, en 100% voor annuleringen op de dag van de afspraak (of als je zonder reden niet komt opdagen).
Dit is noodzakelijk omdat ik moet betalen voor de huur van mijn massageruimte (House of Vatality in Hilversum) en ook omdat ik tijdens nauwgezette uren open ben en hierdoor een andere klant niet kan behandelen.
Voor een massagetherapeut hoeft u geen verwijzing te hebben. Uitgebreide zorgplannen en verzekeraars hebben mogelijk een verwijzing nodig voordat u gedekt bent. U dient in uw polis na te gaan of een vergoeding mogelijk is en/of u een verwijbrief nodig heeft.
Begrippen en Methoden
Kortom, massage is een vorm van lichaamswerk, maar lichaamswerk is meer dan alleen massage. Over het algemeen kiest men voor massage voor ontspanning, algemeen welzijn of voor het aanpakken van milde spierproblemen. Degenen die meer specifieke problemen willen aanpakken, zoals pijn, flexibiliteit, houding of beperkingen in lichaamsbeweging, zullen baat hebben bij lichaamswerk. Het verschil zit verwerkt in de drie ManoVita ‘intenties’: RELAX (massage), RELEASE (massage & mild lichaamswerk), RE-MOVE (verdiepend lichaamswerk).
"Alchemy of Touch is een dynamische en poëtische vorm van transformerend lichaamswerk, ontwikkeld door Tapesh Paradiso en geaccentueerd door de belichaamde wijsheid van Anouk Devi. Het is ontworpen om massage, lichaamswerk en genezing naar een nieuw niveau te tillen door zowel musculoskeletale als energetische technieken van velen te harmoniseren verschillende oosterse en westerse modaliteiten"
Read more on their website: Anatomy of Touch
Fascia omringt spieren, spiergroepen, bloedvaten, organen en zenuwen, waarbij sommige structuren met elkaar worden verbonden, terwijl andere soepel over elkaar kunnen glijden.
Fascia is ontworpen om elastisch te zijn en vrij te bewegen met spieren en botten. Letsel, stress, werkgerelateerde repetitieve bewegingen en de gevolgen van veroudering kunnen ervoor zorgen dat de fascia zijn elasticiteit verliest en korter, strakker en dichter wordt. Een strakke fascia trekt onze spieren en skelet uit de juiste uitlijning en houding, wat pijn, ongemak en vermoeidheid kan veroorzaken.
Myofasciale ontspanning is een massage- en lichaamswerkstijl die werkt met het diepe bindweefsel van het lichaam.
De 'fascia' is in wezen een dun omhulsel van bindweefsel dat rond vrijwel elke spier (en orgaan) in het menselijk lichaam is gewikkeld. Er wordt aangenomen dat dit weefsel ontstoken of geïrriteerd raakt bij aanhoudende en herhaalde belasting. De geïrriteerde gebieden kunnen grotere spiergebieden aantasten (meestal schouders en bovenrug tussen de schouderbladen en de onderrug).
Bij myofasciale therapieën kunnen medicijnen of ‘sprays’ betrokken zijn, maar handmatige technieken zijn effectiever. Deze omvatten het toepassen van langzame maar aanhoudende druk en ‘roltechnieken’ die tot doel hebben de fascia te ‘strekken’ en de beweging tussen de spieroppervlakken en/of tussen spieren en andere weefsels te vergroten.
Bij het toepassen van deze therapie is het belangrijk dat er weinig of geen olie wordt gebruikt en dat de rol- en drukbewegingen langzaam zijn om een subcutane stroperige stroming mogelijk te maken.
'Fascia Bodywork' is mijn eigen term voor het soort fasciaal werk dat ik bepaalde cliënten aanbied. Het is een stijl van massage en lichaamswerk, gedeeltelijk geïnspireerd door 1. Structurele Integratie (ook wel bekend als 'Rolfing'), een intensieve massagevorm ontwikkeld door Ida Rolf in de jaren 70, en 2. de Anatomy Trains™-methode ontwikkeld door Tom Myers en 3. Myofasciale vrijlating. Belangrijk is dat mijn methode een veel zachtere benadering hanteert en niet gelijkwaardig is aan een van deze methoden.What these methods all have in common is that they attempt to bring movement in the fascia where this has become rigid or 'sticky'. (also see 'What is fascia?")
Gewrichtsmobilisatie, zoals ik dit toepass - van schouders, schouderblad, ellebogen, pols & hand, vingers, wervelkolom, bekkengordel, heupen, knieën, enkels, voet, tenen - is a combinatie van actieve en passieve mobilisatietechnieken waarbij beweging van de gewrichten wordt bevorderd in samenwerking met omliggende of gerelateerde spiergroepen en fascia. De delen van ons lichaam zijn niet losse delen die als het warererepareerd of vervangen kunnen worden - zoals bij een auto. Alles functioneerd in verhouding tot en in verband met elkaar als een beweeglijk en levend process. Daarom wordt bij mijn behandelingen vrijwel het hele lichaam in beweging gebracht als ik, bijvoorbeeld, de bewegingsvrijheid van de schouder wil verbeteren. Zie ook: https://www.massagetoday.com/articles/14556/Massage-Therapy-and-Joint-Mobilization)
Een triggerpoint is een plek die gevoelig is voor druk, vooral in de bindweefsel, en vaak gepaard gaat met pijn en stijfheid. Ze hebben de afgelopen decennia veel namen gehad, maar myofascial trigger point (TrP) is standaard geworden de afgelopen twintig jaar. (https://www.painscience.com/tutorials/trigger-points.php)
Massage: voordelen en mythen
Mensen krijgen om vele redenen massages:
- Ontspanning, herstel van blessures, pijnvermindering, stressverlichting, migraine of hoofdpijn, verbeterde spijsvertering, fibromyalgie, slapeloosheid, hartziekten, diabetes en zelfs vermindering van de symptomen van kanker.
Dit zijn enkele algemene voordelen van het toevoegen van reguliere massagetherapie aan uw gezondheids- en welzijnsstrategie:
- Verhoogde immuunfunctie
Uit medisch onderzoek blijkt dat massagetherapie de kracht van het immuunsysteem kan helpen versterken door het activiteitsniveau van de natuurlijke ‘killer T-cellen’ van het lichaam, die virussen bestrijden, te verhogen. - Verbeter de geestelijke gezondheid en het welzijn
Uit onderzoek blijkt dat symptomen van stress, angst en depressie (allemaal geassocieerd met geestelijke gezondheid) rechtstreeks kunnen worden beïnvloed door massagetherapie. - Pijnbeheer en verbeterd bewegingsbereik
Pijn kan de kwaliteit van leven van een persoon negatief beïnvloeden en het herstel van ziekte of letsel belemmeren. Recente bevindingen benadrukken de rol van massage bij pijnbestrijding.
Andere belangrijke voordelen zijn het volgende:
- De helende kracht van aanraking (mensen is van vitaal belang)
- Stimulatie van zenuwen (vooral de nervus vagus)
- Vrijgave van hormonen (oxitocine)
- Vermindering van angst en ontspanning
- Verminderde depressie en andere neurologische aandoeningen
- Stimulatie van het immuunsysteem
- Stimulatie van drukreceptoren (neurologische feedbacklus)
Luister voor meer informatie naar de volgende BBC-podcast:
https://youtu.be/qHHidF7rCjs?si=ne84TpBzEA7pDgTp
Vaak wordt gezegd en geloofd dat massage helpt om gifstoffen uit het lichaam te verwijderen. Er is echter absoluut geen wetenschappelijk bewijs dat bijvoorbeeld massage de opbouw van lactaat, dat in de spieren wordt aangemaakt na een (extreme) training, kan verminderen. Op dezelfde manier is er geen bewijs voor de bewering dat massage andere gifstoffen kan wegspoelen (wat deze ook mogen zijn).
Uit steeds meer bewijsmateriaal blijkt echter dat massage de eigen inspanningen van het lichaam helpt om ontstekingen te verminderen en een goede 'cellulaire ademhaling' of de metabolische beheersing van spierweefsel te herstellen. Belangrijk is dat het bovenstaande betrekking heeft op spierweefsel.
Het verhaal verandert compleet als het gaat om de effecten van massage op het endocriene en/of lymfestelsel. Daarnaast heeft massage en vooral lichaamswerk talloze voordelen bij weefselbeschadiging (spier- en bindweefsel), zogenaamde triggerpoints of pijnlijke 'knopen' en vooral de fascia, waarvan het belang bij 'spierpijn' steeds duidelijker wordt. Zie andere antwoorden voor meer informatie hierover.
Massagetherapeuten bieden niet-invasieve, niet-narcotische behandelingen voor vele soorten verwondingen en pijn. Massage is echter niet voor iedereen. Mensen met hoge bloeddruk, diep-veneuze trombose en bepaalde huidaandoeningen moeten een arts raadplegen voordat ze een massage krijgen. Als u koorts heeft, zich duizelig voelt of onlangs een ongeluk heeft gehad, kunt u uw massageafspraak beter uitstellen.
Chonische pijn kan worden beschouwd als de specialiteit van massagetherapie. Het is niet de bedoeling om het probleem te genezen, maar om het ongemak te verlichten.
Terminale ziekte
Van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds: ‘Massage is veilig als u een persoon bent die met of na kanker leeft – zelfs als u is verteld dat uw kanker levensbeperkend is. Massage zou voor u beschikbaar moeten zijn, als u dat wilt.
In werkelijkheid zijn niet alle soorten massage geschikt voor mensen met kanker: diepe weefselmassage kan het beste worden vermeden, en een aantal aromatherapie-oliën kunnen ook negatieve reacties veroorzaken. Het voordeel van massage beperkt zich niet tot bepaalde vormen van kanker, maar zoals altijd kan uw zorgverlener u adviseren als massage niet geschikt voor u is.
Een groot deel van de angst komt voort uit het feit dat de therapeut geen schade wil veroorzaken. Bedrijfseigenaren proberen ook het juiste te doen als het gaat om de bescherming van de gast, de therapeut en het bedrijf.
Het kan nuttig zijn om iets van de geschiedenis te begrijpen over waarom er nog steeds zoveel verwarring bestaat, vooral als u bent afgewezen toen u een massagebehandeling wilde.
Laten we beginnen met goed onderzoek en goede basisbevindingen. Geloofwaardig onderzoek naar de effecten van massage voor mensen die kankerbehandeling ondergaan, heeft positieve resultaten opgeleverd. Hier zijn mijn vier belangrijkste bevindingen:
- Massage kan misselijkheid en braken veroorzaakt door chemotherapie verminderen
- Massage kan de pijnbeleving verminderen
- Massage kan de slaapkwaliteit verbeteren
- Massage kan de ernst van kankergerelateerde vermoeidheid verminderen
Angst voor verspreiding
De belangrijkste reden dat therapeuten of bedrijven weigeren u te behandelen, is de angst dat de massage kankercellen naar andere delen van uw lichaam zou kunnen verspreiden. Er is echter eenvoudigweg geen wetenschappelijk bewijs om deze overtuiging te ondersteunen. Als u echter nog steeds niet zeker weet of u een massage wilt, kunt u het beste contact opnemen met uw gespecialiseerde kankerverpleegkundige, aangezien deze het meest op de hoogte is van uw medische geschiedenis en eventuele vragen zou moeten kunnen beantwoorden.
https://www.wcrf-uk.org/our-blog/massage-cancer-safe-potential-benefits/
Het is mogelijk dat je kort na de sessie een beetje duizelig voelt (ook een reden waarom ik een kort gesprek voer na de behandeling).
Soms kan je de eerste dagen merken dat er verschillen zijn in hoe je je voelt, bijvoorbeeld hoofdpijn, meer of minder energie, vaker plassen, verandering in je slaappatroon of een emotionele reactie. Dat je lichaam reageerd op de bahandeling is (meestal) een goed teken. Het is wel een goed idee om mij te informeren over deze reacties (per telefoon of bij een eventuele vervolg aspraak).
Down-to-Earth?
Het 'down-to-earth' concept dat ik in mijn lichaamswerk probeer te belichamen, is onderdeel van een grotere levenshouding. Het is één aspect van een (yoga)filosofie die overtuigd is van de kracht van lichtvoetigheid, van het brengen van alle dingen naar hun aardse moeder en van het leven van een eenvoudiger – en duurzamer – leven.
Zoals Bruno Latour het zegt:
"Belonging to a territory is the phenomenon most in need of rethinking and careful redescription; learning new ways to inhabit the Earth is our biggest challenge. Bringing us down to earth is the task of politics today."

Vaak wordt aangenomen dat de Boeddha ooit zei dat ‘de geest is alles wat jij denkt te worden." Een deel van het reguleren, of meer in harmonie zijn met je geest, is om deze terug te brengen naar waar je lichaam zich bevindt; om je bewust te worden van de plaats en de ruimte, de grond waarop je lichaam vertrouwt.
Om de bodymind – en, naar mijn mening, de wereld – te genezen is het essentieel om opnieuw te leren hoe we de grond raken met onze voeten. We moeten niet vergeten dat de grond ons vasthoudt, ons ondersteunt terwijl we lopen, rennen en vallen.
We geloven vaak dat we veel kruiden aan een soep moeten toevoegen om deze beter te maken, of dat we zelfs nog ingewikkelder systemen en technologieën moeten bedenken om onze alledaagse en mondiale problemen op te lossen. Maar een eenvoudiger oplossing staart ons vaak in het gezicht. Het houdt in dat we verwijderen wat we niet nodig hebben, dat we minder op onze schouders hebben in plaats van meer, dat we de routines en systemen waarin we ons bevinden vereenvoudigen, zodat we daadwerkelijk kunnen gaan begrijpen wat er aan de hand is. Dit alles maakt deel uit van de noodzaak om de zaken weer op de aarde te brengen. Ik geloof dat dit begint en eindigt met ons lichaam.
Hoe staan of lopen wij in de wereld? Zijn we ons überhaupt bewust van onze eigen houding, onze houding? Onze houding is meer dan de fysieke positionering van ons lichaam. Het weerspiegelt hoe we over dingen denken en de manier waarop we omgaan met de mensen om ons heen en met onze omgeving als geheel. Onze houding is onze levenshouding.
My Holistic Approach
The blending of methodologies is an important aspect of an holistic approach to health and healing. Simply put, a holistic approach means treating healing as something that involves the whole person and not just the part that 'hurts'.
The holistic approach suits my sceptical nature. I am not a believer, in anything. But I am insatiably curious. When it comes to massage and health my interests are broadly holistic. I narrow down or specialise by selecting those techniques which I think will work best for a particular person or situation. I do not follow or fully endorse all aspects of a single tradition or application of any one medical or alternative practice of healing.

Some may think that maintaining a broad approach is a weakness – that one should choose a path and specialise in a certain area or technique. I believe it is a strength because health, illness and healing are never singular in nature. Problems arise for many - often untraceable - reasons. A whole person is more than the sum of the parts of their body. A person includes their 'story'; how you interact with others and the world, what you do with your body and what has been done to your body. With this in mind, the holistic approach also means that I never treat anyone exactly as I would another. It also means I never stop learning, that I never take a method for granted and apply it mindlessly or allow it to become ritual or protocol.
The holistic approach simetimes suffers from an image problem. Many think it's some hippie or new age mumbo jumo. And indeed, some practitioners often offer up strange sounding and even spurious claims. What does it mean, exactly, to rebalance your energy, or to bring harmony between body, mind and… indeed spirit?
True or not, many people are put off by what in Dutch is referred to as "zweeferigheid", which I can only translate as floating above the ground. Indeed, this is another reason for my 'Down-to-Earth' approach. One of my main goals is to attempt to bridge the gap between the sceptic and the believer, the cynic with the idealist, the hippie with the scientist, the ascetic with society, and so on.
Yet there are also many benefits to 'zweeferigheid', some of which I try to incorporate within my work. Science helps a lot here, for it is often able to put words and evidence that, more often than not, lends support to the vague-sounding claims and ideas of the more 'spiritually' oriented healers.
Fascial Release: Myth & Magic
The study of fascia is a relatively new field (10-15 years). For centuries - and still today - anatomical lessons involved cutting away this connective tissue to reveal the 'more important' skeletal, muscular and organ systems. The connective tissue that surrounds your muscles and organs, known as fascia, has long been ignored. But new insights suggest it holds the key to tackling many many issues, including chronic pain and immune dysfunction. The treatment of fascia has largely been the preserve of physiotherapy and other medical fields interested in anatomical and physiologial movement studies. But massage has also always been involved with the fascia, even before we knew so ourselves. In fact, as a John's Hopkins article explains, the pain you feel in you muscles may actually be your fascia.

Anti-fascia
"Myofascial release" therapies have become something of a hype in recent years, and massage therapists sometimes make unproven health-claims involved with 'releasing' or 'stretching' the fascia. It's no surprise then, that the medical field tends to downplay the efficacy of massage or the training or knowledge of massage therapists, and often for good reason. While it cannot be denied that massage therapists appear to be achieving 'something' when it comes to the fascia, some of the claims made by massage therapists should be scrutinised. But let's not throw the baby out with the bathwater! By this I mean that if someting works without knowing why, then you don't need to stop doing it. Medical scientists that reject any benefit to working with the fascia are missing the point. Not understanding the importance of something does not mean it's not important.
The Pain Science institute, for example (painscience.com) resorts to the (centuries-old) assumption that the fascia is primarily a "wrapping" and a "barrier against infection". That's it folks, it's just the "white stuff" between the more important muscles, organs and bones.
One thing they fail to take into account is that the fascia is not just a barrier but also "connective tissue". This insight changes our perspective and begins to reveal the beautifully complex function of our fascia.
Myth 1: Stretching the fascia.
With the understanding of the importance of fascia, one idea that emerged was that fascia can get in the way of fluid motion by becoming stuck or shortened. So it seemed sensible to stretch the fascia. But what benefit is achieved from manipulating or 'stretching' the fascia?
"Fascia is fibrous connective tissue that wraps and supports muscles, bones, tendons, ligaments, organs, nerves-pretty much everything. Fascia stretching is said to give you a feeling of deep relaxation and rejuvenation that no other regular Swedish massage could ever do. The technique called fascial stretch therapy was developed by Ann Frederick, the first "flexibility specialist" to work with athletes at the Olympics, and it aims to improve every aspect of athletic performance and recovery."
https://www.shape.com/fitness/tips/fascial-stretching-benefits
It turns out, however, that the fascia is so strong that there is no scientific or physiological proof that it can be stretched at all. What you can do is keep it in motion, 'hydrate' it (with supplements and movement) and change its connective shape by retraining the latice position to which it tends to rebound. This is how to eventually manipulate and change the overall structure and 'stance' of your body in the process. We don't strecht the individual fibres of the fascia but change it structure and function.
Myth 2. Release the Kracken!
What is meant by (myo)fascial release ?
When we say 'release' we actually mean getting it all moving again. This includes mobilisation of the various fascial layers, physical movement of the fascial connections to muscles and bones, neurological retraining, and rehydration. Fascia can become thick and immobile or 'stuck in its ways'. One of its primary functions is to hold the various muscles and organs in their place, but when we have 'trained' them to hold these tissues in the wrong way - due to bad posture or prolonged repetetive movements in one direction - the fascia may rebound to this habitual incorrect position. This is known as 'fascial adaptation'.
"This principle of fascial adaptation is triggered by any repetitive movements, or even a lack of movement where the fascia thickens to hold you in place. Athletic training is no different to the demands put on the body by office work. Any load which is excessive or repeated without a counterbalancing release will result in thickened, inflamed and damaged fascia. https://paincareclinic.co.uk/conditions/can-you-stretch-fascia/
Which brings us back to stretching. We know that trying to force fascia to stretch is not going to get us anywhere. However the viscoelastic properties of fascia also mean that it responds well to heat and (gentle) sustained pressure. This combination creates a physical change in the network structure of this tissue, making it more fluid, in much the same way that cotton fabric can change structure without each of the cotton fibres actually changing in length. Research has shown that maintaining heat and gentle pressure for 1-5 minutes will create positive change in the collagen lattice of fascia.

Training
My approach, (especially with Re-move) is to apply the insights and techniques of such modalites as Structural Integration, Rolfing, and Yin Yoga, to bring fluidity and motion in restricted tissues. The aim is to eventually alter the 'resting position' of the body and its supporting fascial lattice.
There are many practitioners who apply devices to try to achieve this. I rely on my hands and your body to 'know' what to do. For example, Tom Myers, arguably the most influential person when it comes to highlighting the importance of the fascia in physical fitness, says the following about using a foam roller in contrast with using the hands of the massage therapist:
"I value the knowing hand over the unknowing object as a tool for inner body change. I can create this shear through positioning the client and adjusting my hand pressure and position constantly via sensory feedback, so I am better than a foam roller. I can see and find the ‘silent’ places of tension they don’t even know about and awaken them or ease them. I can see the whole pattern and create treatments that progressively free these adhesions in an integrated fashion. I can feel when it’s ‘cooked’."
-- Tom Myers: anatomytrains.com/blog
Importantly, however, my goal is to eventually help the client become self-sufficient and to provide them with the (self)awareness to continue to help themselves (afterall, I was a teacher for many years).
"[...] believing that only a skilled clinician can stretch your fascia for you can make you believe that you need that person to “fix” you. That takes the locus of control away from you and makes you dependent on someone else for your health. That shouldn’t be the case. [...] If the occasional deep tissue massage or “fascial release” makes you feel good, that’s great but the therapist ought to be showing you ways to help yourself and prevent that pain and tightness in the future. Once you know what to do the rest is up to you." gothamphysicaltherapy.com
Links and further reading/viewing
- Karl Jacobs: https://youtu.be/cAnTP9ryYVk and https://youtu.be/FQK1oLWlCl4
- Jean-Claude Guimberteau: https://fascialconnection.lat/jean-claude-guimberteau-md-francia-2/
- Johns Hopkins University: 'muscle' pain my actually be fascia: https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/muscle-pain-it-may-actually-be-your-fascia
- https://www.massageandbodyworkdigital.com/i/720675-september-october-2016/6?
Massage of Fysiotherapie?
Kan ik niet beter naar de fysiotherapeut?
De verschillen tussen fysiotherapie en massagetherapie zijn groot en veelvuldig (opleiding, gebruik van hulpmiddelen, technieken, enz). Maar tegelijkertijd liggen de verschillen voornamelijk in de details, in de houding tegenover het lichaam, tegenover wetenschap, vooral met betrekking de intenties of de beoogde uitkomst in relatie tot klachten. Dit ligt ten grondslag aan de drie 'intenties' van ManoVita: Relax, Release, Remove. Vooral de laatste heeft veel overeenkomsten met de intenties of doelstellingen van fysiotherapie.
Laat ik hierover duidelijk zijn, ik heb veel respect voor fysiotherapie! Niet alles maar wel veel van fysiotherapeutische handelingen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Dit kan ik alleen maar beamen. Massagetherapeuten zijn (meestal) niet anti-wetenschap en er is steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van massage. Super!
Bewegingsapparaat
In principe wordt een handeling bij fysiotherapie alleen uitgevoerd als het ondersteund wordt door de gangbare en geaccepteerde theorieën of bewijs (in de praktijk wordt hier ruimer mee omgegaan, maar het principe blijft intact). Bij masseurs en massagetherapeuten, ligt de lat wat lager en breder. Massageopleidingen zijn vaak minder gericht op het herstellen van een minder functionele lichaamsapparaat (lichaamsdeel). Bodyworkers accepteren sneller wanneer er 'observaties' zijn dat bepaalde handelingen, technieken of interacties helpen, zonder dat we noodzakelijk moeten weten waarom. Dit wil niet zeggen dat er totaal geen bewijs is van de effeciviteit, immers massage wordt al duizenden jaren uitgeoefend en dit zou niet het geval zijn als men er geen baat bij heeft.
Om nog korter door de bocht te gaan: de wetenschap is in veel gevallen er nog niet aan toe om het bewijs te leveren over dingen die we al lang 'weten'. Zuurstof is in 1774 door Joseph Priestley ontdekt, maar uiteraard maakten wij er sinds het begin gebruik van. Is je voeding van invloed op je gezondheid? Natuurlijk wel. Eet een tijdje niet en je ondervindt het antwoord. Massagetherapeuten nemen de houding dat we niet op eenduidige bewijs (of 'randomised controlled trials') hoeven te wachten, zeker niet als de klant zelf ook ervaart wanneer iets bij hem of haar effect heeft of niet.
Daarnaast, en heel belangrijk, bij fysiotherapie wordt, net als bij andere (lichaams- en zorg)specialisten, de lichaam soms gezien als een apparaat, waarbij een onderdeel wel of niet goed functioneerd. De massagetherapeut probeerd 'het groter verhaal' te zien, willens en wetens dat wij het hele plaatje nooit volledig zullen begrijpen. Het verschil ligt hierin dat dit desalniettemin wordt geprobeerd. Wij en ons lichaam zijn onderdeel van een groter en zeer complexe interactie met alles en iedereen. De kunst van de therapeut is te weten hoe we hierin van invloed kunnen zijn.
Het is op dit moment dat sommige masseurs en andere 'alternatieve' geneeswijzen zich openstellen voor een meer 'spirituele' aanpak. Ik kies er zelf niet voor deze sprirituele aanpak te hanteren. Ik ben eigenlijk wetenschapper in hart en nieren. Maar mijn lichaam voelt en weet dat niet alles een eenduidige verklaring heeft en dat intermenselijk contact en gevoel evengoed bewijs kan leveren.
[Overigens hebben massagetherapeuten vaak een evenlange of zelf een langere en meer diverse opleidings- en levenstraject afgelegd dan veel fysiotherapeuten. Dit betekend veel of helemaal niets]
The Body Remembers
We are more than our brains
I am fascinated by an idea that runs contrary to the popular idea that “We are Our Brains”, as put forth by Dick Zwaab, for whom I nonetheless have a lot of respect (see: we are our brains). It is my contention, however, along with many others, that there is more to us than than what goes on in our brain. Experience is lodged in pathways that transcend the brain, as such. This is a vast and complex topic and it is one to which I will return at a later stage. For now, as a kind of teaser, or as a way to start the ‘conversation’, I want to point to the words of others. In a thought provoking article, Lia Mack, the author of Waiting for Paint to Dry (Pen L, May 2015), writes:
Your body, believe it or not, remembers everything. Sounds, smells, touches, tastes. But the memory is not held in your mind, locked somewhere in the recesses of your brain. Instead, it’s held in your body, all the way down at the cellular level. Ever notice how, on a stage full of professional dancers, everyone still moves in their own way? That’s because our cells store memories – information – about our experiences, habits, sensations, everything. We are all unique and it’s in our bodies – our skin, muscles, tendons, nerves – which we actively participate through our day to day experiences; good ones and bad.
Sometimes, the memories that our body stores are not always memories that we consciously, as the survivor, remember. You may have been too young to remember. You may have blacked out. For whatever reason, you don’t know what your body knows. As Renee Fredrickson, Ph.D. says in A Journey to Recovery from Sexual Abuse, “The traumatic and the trivial are the two kinds of information your mind represses.” Othe major Writers in the field of mind and body health in relation to trauma and Bessel van der Kolk (see for example this short video on his work: The Body Keeps the Score) and Gabor Mate (on whom I will be writing more at a later date).
My work, however, is parhaps more related to the trivial (though I do not shy away from the traumatic if it reveals iself). My focus lies in the seemingly trivial way in which we carry ourselves in day-to-day activities, which can be the very storage centre of significant memory as well as change. It is the seemingly trivial that offers pathways to change and healing in the way that it yields to 'rememory' - or forgetting - which is what I utilise in my third intention re-move.
I will have much more to say on this topic but I choose for now to quote the words of the most wonderful poet Rainer Maria Rilke:
… it is not enough to have memories. You must be able to forget them when they are many, and you must have the immense patience to wait until they return. For the memories themselves are not important. Only when they have changed into our very blood, into glance and gesture, and are nameless, no longer to be distinguished from ourselves – only then can it happen that in some very rare hour the first word of a poem arises in their midst and goes forth from them.
Other Bodies
To change the tone a bit now, or to add to the confusion and the wonderful complexity of memory, consider that our body also remembers the bodies of others whom we have touched or have been touched and moved by – both positively or negatively.
In a short article, called, “The Body Remembers All”, the Yogi mystic Jaggi Vasudev, associates this kind of meeting and remembering bodies with karma (I will be posting more on the common misconceptions of Karma another time). Drawing from his own traditions, he calls this runanubandha:
Runanubandha is a certain aspect of karma; it is a certain structure of karmic substance. It happens because of a certain amount of meeting and mingling that happens between people. Wherever there is a certain amount of meeting and mingling, some runanubandha is created.
Especially when two bodies come together, the runanubandha is much deeper. It is a kind of recording in the body; the body is keeping a record of everything that has happened. If intimacy happened with another body, it is keeping a record of that particular kind of energy. The Body Remembers All
The Mind/Body Problem... or Potential
Part of the problem in thinking about memory, mind and the body is that we think about these things as separate entities. This is fundamentally a Cartesian perspective (“I think therefore I am”). The truth is, there is very little sense in talking about memory in these terms, as if it were something that could exist as the experience of either the mind or the body. There is no seperation. What we perceive as someting fo the mind passes into the body and vice versa. Unfortunately, the process is so complex and surreptitious that we are largely unaware that this is taking place. The result is that the 'storage' of this memory becomes unconscious, or as I think of it, subcutaneous. Nevertheless, these memories play a crucial role in the restrictions and potential ways we conducts ourselves, the way we hold and move our bodies through space and time, whether we slouch or stand tall, to mention but two of many ways in which our stance becomes us. As Thomas Fuchs puts it:
Unconscious fixations are like restrictions in the spatial potentiality of a person, caused by a past which is implicit in the present and resists the progress of life; this includes traumatic experiences in particular. Their traces are not hidden in an interior psychic world, but manifest themselves – as in a figure-background relationship – in the form of “blind spots” or “empty spaces” in day-to-day living. They manifest themselves in behavior patterns into which a person repeatedly blunders, in actions that she avoids without being aware of it or in the opportunities offered by life which she does not dare to take or even to see. The unconscious of body memory is thus characterized by the absence of forgotten or repressed experiences, and at the same time by their corporeal and intercorporeal presence in the lived space and in the day-to-day life of a person.

One of the things to be concluded from this is that, what we are, the person we have become, has much to do with things we have remembered of which we no longer are aware, and that this is not something that lies in past but in the present way in which we – our bodies – continue to move through the space of everyday life. Our very identities are processes that are ongoing and always changing. The upside to this is that, if memories are processes we cary with us in our body's behaviour, not just in deep vestiges in the brain’s forgotten cavities, then we also have the potential to shape and reshape our bodies and thus also our memories.
Practical Memory Release
There are so many ways in which we can think of how the body remembers, and what to do with this insight. What if we start seeing our bodily discomforts, pains and tensions from the perspective of an informative friend? Not to mention that it always is working on your side: do you have to think and work hard to breathe, digest? Experience the gift of your tensions. Listen to what they tell you and see them as the road back to balance.
Links on the practical side of working with Body Memory:
- how-to-reconnect-with-our-body-and-attain-health
- http://tinybuddha.com/blog/how-to-release-the-painful-memories-emotions-stored-in-your-body/
Links on Memory, The Uncanny, Trauma, Body, etc.
- https://www.survivormanual.com/how-to-deal-with-body-memories-as-a-survivor-of-sexual-assault/
The Neuroscience of Body Memory
https://partiallyexaminedlife.com/2011/12/16/memory-body-and-truth/ - http://makemag.com/review-the-memory-of-place-a-phenomenology-of-the-uncanny-by-dylan-trigg/
- https://www.amazon.com/Meditations-First-Philosophy-Hackett-Classics/dp/0872201929/ref=sm_n_au_dka_NL_pr_fal_0_2?adId=0872201929&creativeASIN=0872201929&linkId=96533e3a72ea395c3049f271b9e552ba&tag=theparexalif-20&linkCode=w70&ref-refURL=https%3A%2F%2Fpartiallyexaminedlife.com%2F2011%2F12%2F16%2Fmemory-body-and-truth%2F&slotNum=0&imprToken=.5h02X4TUzTFrLjJUMSEnQ&adType=smart&adMode=auto&adFormat=strip&impressionTimestamp=1565874303468
- Julian Barnes, The Sense of an Ending.
more topics coming later...
